Çocuk Psikolojisi için disiplin şart mı? Ertelenebilir mi?
Çocuk eğitiminde disiplin amaçlı katı ve baskıcı bir yaklaşımı disiplin olarak benimseyen anne ve babalar çocuklarına hoşgörüsüz davranır. Bu baskıcı yaklaşım dolayısıyla çocukların stres içinde gelişimi doğal bir sonuçtur. Bu tür bir tutum çocuğun disiplin edinmesi değil, sadece olumsuz davranışlarını ertelemesine sebep olur. Çocuğunuz katılık ve sertlilikle bastırılan olumsuz davranışlarını uygun bulduğu ortamda tekrarlayacaktır. Disiplin eksikliği yetişkinlik hayatına da yansır. Topluma uyum ve kendini var etmek gibi noktalarda sorunlar yaşanmasına sebep olur.
Sertlik olarak tanımladığımız yanlış disiplin uygulamarı ile çocuklar yetişkinliklerine hırçın, öfkeli, şiddet eğilimli, ahlaki ve vicdani değerleri düşük kişiler olarak hazırlanırlar.
Benim ilk önerim çocuğunuzla kuralları konuşurken ilk olarak o işaret parmağınızı indirir misiniz?
O parmak sallama hiç ama hiç kimseye iyi gelmiyor!
Peki çocuk eğitiminde disiplin olmasın mı?
Çocuk eğitiminde disiplin önemli olmakla birlikte sertlik içermemelidir. Sert bir tutum değil kararlı ve tutarlı olmalısınız. Kararınız karşısında çocuğunuzun üzüntüsünü yahut tepkisini görerek kararlı tutumunuzdan vazgeçip çocuğunun isteği ile kararınızı değiştirmemelisiniz. Bu kararınızı aktarmadan önce kararınızın uygun ve kıyaslanabilir genel geçer kurallara uyumunu gözetmelisiniz.
Kötü davranışlar nedeniyle azarlanmak yerine, nasıl daha iyi davranabileceği öğretilen çocuklar daha iyi öğrenirler.
Çocuğunuzun eğitiminde istisnalar kaideyi her zaman bozar…
Disiplin uygularken hoşgörülü olun. Sevgiyle yaklaşarak açıklayın, öğretici olun.
Çocuğunuzun yaptığı davranışa ceza vermeniz, davranışı kısa süreliğine durdursa da aynı hareketi davranışı bir süre sonra tekrarlayacaktır. Bu yüzden çocuğunuzun taşına uygun anlayacağı biçimde ve hoşgörüyle davranışının tanlığı anlatılmalıdır. Çocuğunuz 7. yaşından büyük ise beklenti ve isteklerinizi açıkça belirtin. Çocuğunuzun kullanabileceği örnekler kullanarak yardımcı olun. Sizin davranışlarınızı model alacağı için kendi davranışlarınız ona örnek olun.
Çocuğunuzun olumsuz davranışlar geliştirmemesi için çok dikkatli olun. Çocuğunuza şefkatle, tutarlılıkla ve belirli bir ciddiyette kurallar koymaya çalışın. Çocuğunuz uyması gereken kuralları net olarak bilmeli. Kurallarınız genel geçer kurallar çerçevesinin dışında olmamalıdır.
Kurallarınız belli bir rutine dayanmalı ve arkasında rasyonel açıklamasını barındırmalıdır
Pozitif disiplin ile çocuğun olumlu davranışı sürdürmesi ve hayatı boyunca benimsemesi hedeflenmelidir.
Açıklayamadığınız sırf sadece siz öyle istediğiniz için koydunuz kurallar çocuğunuzun kıyaslama yapmasına ve haklı itirazına sebep olacaktır. Kararlarınız olumlu bir davranışı hedeflemelidir. Sadece daha az soru sorsun daha az gürültü yapsın diyerek bir çocuğu disipline edemezsiniz. Disiplin talebiniz içinde tutarlılık ve tekrarlanması beklenen davranışların tanımları olmalı. Akşam yemeği için saat 7’de evde olmalısın, restoranın kuralları var, herkes sessizce ve nezaketle yemeğini tüketiyor, sende aynı tutumu sergilemelisin, restoranın kuralı bu gibi…
Kuralları peş peşe sıralamayın, çocuğunuza her defasında 1 kural çerçevesinde isteğinizi iletin.
Disiplinin amacı çocuğunuzun olumlu davranışı sürdürmesi, hayatı boyunca benimsemesi içindir.
Disiplin eksikliği yetişkinlikte devam eder
Disiplin eksikliği bireyin bağımsız karar veremeyen, sorunlarla baş edemeyen , çözüm yolları aramayan, işbirliği yapamayan, sorumluluk almayan, herşeyden ve herkesten şikayetçi, tutarsız, kural tanımayan, insanlarla birebir ilişkilerde ve topluluklar içerisinde iletişim sorunları yaşayan kişilik özellikleri ile karşımıza çıkarlar.
[Makale Önerisi:Ebeveynimiz Geleceğimizi Nasıl Etkiliyor?]
