Çocuğa en büyük karne hediyesi, çabasının taktir edilmesidir
Ödül ve ceza karşılığında öğrenme çocuklarda kalıcı öğrenmeyi sağlamıyor
Bugün milyonlarca öğrenci, karne alarak iki haftalık bir tatile çıkacak. Karnenin bir başarı ya da başarısızlık ölçütü değil sadece bir değerlendirme aracı olduğunu unutmamalıyız. Çocularımızın sağlıklı gelişimi için çocuğumuzun çabasının övülmesi gerektiği asla unutulmamalıdır. Ödül ve ceza öğrenme üzerinde uzun dönemde olumsuz etkilere sahip. Öğrenme içsel motivasyonla gerçekleştiğinde daha kalıcı olarak hayatımızda kalır. Fakat ödül-ceza ile öğrenmenin gerçekleşmesi, öğrenmeyi dışsal kaynaklara bağladığı için kısa süreli olarak belleklerimizde yer tutar ve ödül almadığımızda motivasyonun sağlanmadığını gözlemleriz.
Yarıyıl tatilinin gelmesiyle birlikte karne alacak öğrenciler başarı durumlarına ve ailelerinin tutumlarına bağlı olarak farklı duygular içerisinde…
Çocuk eğitiminde Ödül ve cezanın öğrenme üzerinde olumsuz etkileri var
Çocuklarımızdan bazıları başarısız olduğu dersler hakkında üzülürken, bazılarının ise başarılı notlarla dolu karnesi, takdir ve teşekkür belgesi ile birlikte ailesinden alacağı hediyeyi düşünüp mutlu oluyor. Başarı ve başarısızlığa bağlı vaad edilen karne hediyeleri çocuklar üzerinde yarattığı baskı ve hayal kırıklığı ile uzun dönemli sorunlara sebep oluyor.
Ödül-ceza ile öğrenme kalıcı olmuyor
Öğrenme içsel motivasyonla gerçekleştiğinde daha kalıcı olarak hayatımızda kalır. Ödüle ve cezaya bağlı öğrenmenin gerçekleşmesi öğrenmeyi dışsal kaynaklara bağladığından dolayı kısa süreli olarak belleklerimizde yer tutar ve ödül almadığımızda motivasyonun sağlanmadığını gözlemleriz. Hayatta kalıcı olan sonuçlar çabalarımız sonucunda gerçekleşir ve değerli olan gösterdiğimiz çaba ve yaptığımıza olan inancımızdır.
Cezayı kabul edip olumsuz davranışı sürdürebilir
Motivasyonun sağlanmadığı durumlarda da çocuklarda tıpkı bizler gibi davranışı başlatmaya ve sürdürmeye istekli olmazlar. Ödül ceza sistemini biraz daha açmamız gerekirse, ödül için bir davranışta bulunan çocuk bazı durumlarda ödülden vazgeçerek yapması gereken davranışı yapmamayı önümüze koyabilir. Benzeri bir durumda ceza alacağını düşündüğü bir davranışta cezayı kabul ederek olumsuz bir davranışı sürdürebilir.
Çocuğa sorumlulukları anlatılmalıdır
Çoğu zaman ödül çocuk tarafından yanlış anlaşılabiliyor. Çocuk uzun vadede sorumlulukların yerine getirmesi ve öğrenmenin, iyi not almanın kendi için değil de ailesi ve alacağı hediye için olduğunu düşünebilir. Bunların ortaya çıkmaması için sorumluluklar ve amaçlar çocuklarla yaşlarına uygun şekilde konuşulmalıdır.
Bu yarıyıl tatilinde çocuğunuzla birlikte yapabileceğiniz bir çok etkinlik var. Çocuğunuzun karnesini değerlendirdiniz, şimdi birlikte neler yapabileceğinizi değerlendirin. Bu defa çocuğunuzun çabalarına odaklanın…
Çocuklar arasında kıyaslama ortaya çıkabilir
Karne hediyelerinin olumsuz bir diğer etkisinin ise çocukların kendi aralarında kıyaslama yapmasına yol açmasıdır. Karne hediyesi olarak bir telefon alınan bir çocuk, arkadaşlarına ‘Benim babam, annem bana telefon aldı senin ailen sana hediye almadı demek ki seni sevmiyorlar vb.’ cümleleri kurduğunda çocuğun zihninde sevgi ve hediye kavramları hakkında olumsuz duygu ve düşünceler ortaya çıkabilir.
Karnede çocuğun çabası övülmelidir
Bir koşula bağlı verilen hediyelerin anlamını yitirdiğini yetişkinler olarak son derece farkındayız. Performansa dayalı prim sistemleri 7’den 70’e hepimizi sinir etmiyor mu? Hediye içimizden gelerek aldığımız bir nesneden ziyade, bir koşula bağlandığında anlamını yitirmektedir. Buradaki en önemli nokta karne zamanlarında çocuğumuzun başarılı ve başarısız olduğu alanları görmek ve geri bildirimler alarak çocuğumuzun gelişimine katkı sağlamak olmalıdır. Karne bir başarı ya da başarısızlık ölçütü değil, değerlendirme aracıdır. Çabanın övülmesi gerektiği asla unutulmamalıdır.
